Gỗ xoan là loại gỗ rất được ưu chuộng sử dụng trong xây dựng và đóng đồ nội thất. Tuy nhiên không phải loại gỗ xoan nào cũng giống nhau. Cũng bởi vì gỗ xoan rất đa dạng nên nhiều người hay nhầm lẫn các loại gỗ xoan với nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về gỗ xoan ta. Xem đặc điểm gỗ xoan như thế nào, giá thành gỗ nguyên liệu xoan ta có đắt không? Loại gỗ này thích hợp sử dụng trong những trường hợp nào?
Gỗ xoan ta gỗ là gì?
Gỗ xoan ta còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như: sầu đông, xoan trắng, xoan nhà hay thầu đâu đều chỉ loại gỗ xoan ta.
Gỗ xoan thuộc nhóm VI trong bảng phân loại các nhóm gỗ tại Việt Nam.
Cây xoan chủ yếu phân phố tại Trung Quốc, Lào và Việt Nam có nguồn gốc ở châu Á. Song hiện nay phân bố rộng rải rác ở hầu hết các nước trên thế giới. Tại Việt Nam, xoan rất dễ trồng và có mặt trên cả nước từ đồng bằng đến miền núi.
Gỗ xoan ta là loại cây ưa sáng. Cây gỗ có kích thước lớn, trung bình đạt từ 7 đến 20m. Đặc biệt, ở vùng phía Bắc Australia cây xoan có thể cao hơn 40. Đường kính thân cây khoảng từ 30 đến 50cm, thân gỗ thẳng. Vỏ cây có màu xám nâu, lá xoan ta có mặt trên xanh đậm và mặt dưới xanh ngả vàng.
Hoa xoan rất đẹp có màu tím nhẹ nhàng, mọc thành từng chùm với tán rộng. Vào mỗi mùa xuân hoa nở rộ tím cả một góc trời. Nhìn từ xa màu xanh của lá xoan dần thay thế bằng màu tím mộng mơ. Cây phát tán rất nhanh.
Đặc điểm gỗ xoan ta
- Gỗ mềm, dẻo dai thuận tiện cho việc gia công để sử dụng làm đồ nội thất
- Kinh nghiệm sử dụng gỗ xoan đó là trước khi gia công đem ngâm xoan ta ở dưới nước trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm để gỗ tăng khả năng chống mối mọt cũng như ẩm ướt
- Gỗ xoan ta có đặc điểm ít cong vênh
- Ngày nay, gỗ xoan ta được sử dụng chủ yếu làm đồ nội thất như tủ bếp, ốp sàn và ốp tường
– Xoan ta có đặc điểm đốm gỗ rất nhỏ, gần như không có đốm gỗ (đốm gỗ là các mảnh gỗ chạy theo chiều ngang thớ, mọc theo chiều từ tâm gỗ hướng ra ngoài. Những đốm này làm giảm giá trị của gỗ khi cây còn non)
Ưu điểm của gỗ xoan ta
Xoan ta có vân gỗ khá đẹp vì vậy khi sử dụng làm đồ nội thất thì sản phẩm có tính thẩm mỹ cao ngày càng chiếm được cảm tình của người tiêu dùng.
Gỗ xoan ta tương đối nhẹ và có lõi màu hồng hoặc màu nâu nhạt. Bên cạnh việc làm đồ nội thất trong gia đình thì loại gỗ còn được dùng nhiều làm đồ mỹ nghệ thủ công. Xoan ta có giác gỗ tự nhiên màu trắng ngả vàng và vân gỗ đẹp. Vì vậy mà sản phẩm không cần phải phun sơn mà có thể để màu gỗ tự nhiên mang lại cảm giác thân thiện, sang trọng cho không gian.
Gỗ ít cong vênh, co ngót nên khách hàng không còn lo lắng nhiều về vấn đề sản phẩm nội thất nhanh bị hỏng hay mất thẩm mỹ.
Thêm một điểm cộng, gỗ xoan ta mềm nên có thể làm các sản phẩm nội thất đa dạng về kiểu dáng và kích cỡ khác nhau. Từ đó mà người tiêu dùng cũng có nhiều sự lựa chọn hơn tùy ý đặt làm các sản phẩm theo phong cách riêng của gia đình
Nhược điểm của gỗ xoan ta
Gỗ xoan ta có thể bị nhạt màu theo thời gian bởi vậy những sản phẩm bằng gỗ xoan ta nên được sơn phủ bề mặt bằng sơn PU để giữ màu lâu đồng thời tăng độ bóng minh cho sản phẩm.
Phân biệt gỗ xoan ta và gỗ xoan đào
Gỗ xoan ta và xoan đào đều thuộc nhóm VI trong bảng phân loại gỗ Việt Nam. Hai loại gỗ có những điểm tương đồng giống nhau như: khả năng chịu nước, khả năng chịu nén và chịu lực tốt nhưng chất gỗ và màu sắc khác nhau nên mục đích sử dụng cũng khác nhau
Đặc điểm hình thái
Cây xoan ta trung bình cao từ 7 đến 20m, riêng vùng phía Bắc Australia cây có thể cao hơn 40m, đường kính rộng 30 đến 50cm. Cây thân thẳng, vỏ ngoài cây có màu xám nâu.
Về hình dạng quả xoan ta nhỏ hơn quả xoan đào. Quả có màu xanh khi non rồi vàng dần rồi nhăn nheo, khô héo khi chín. Khi chín rơi rụng hoặc được chim chóc phát tán thì dễ dàng tái sinh ra cây con mới. Sự khác biệt rõ nhất giữa gỗ xoan ta và xoan đào khi thân xoan ta trơn, trượt. Trong khi thân cây xoan đào xù xì hơn.
Đối với xoan đào, cây gỗ lớn cao từ 20 – 25m. Thân cây thẳng và tròn, đường kính từ 40 – 50cm. Vỏ cây nhẵn màu bạc tro, cành non phù đầy lông mịn màu rỉ sắt. Toàn thân cây gỗ xoan có mùi hôi bọ xít. Khác với lá cây xoan ta, lá xoan đào đơn nguyên, phiến lá dày, hơi nhọn. Hoa xoan đào mọc ở nách lá, màu trắng vàng, đài hoa hình chuông chia làm nhiều thùy. Cánh hoa xoan đào nhỏ, phủ nhiều lông.
Xoan đào ra hoa tháng 3 – 4, quả chín vào tháng 8, 9. Quả hạch, hình thận, đường kính 2cm, chứa 5 hạt. Hạt có màu nâu nhạt, nhiều dầu thơm. Hạt xoan đào to hơn hạt xoan ta.
Kiểu dáng và màu sắc gỗ xoan ta và xoan đào
Xoan ta có thớ gỗ màu hơi trắng. Bởi vậy, ngoài tên gọi này, xoan ta còn được gọi là xoan trắng. Thân xoan ta có vỏ ngoài trơn trượt, gỗ xoan ta khá nhẹ và mềm. Trong khi đó, gỗ xoan đào nặng hơn, cứng, gỗ màu hồng sẫm mới xẻ, vỏ cây xoan đào xù xì. Giống cây xoan đào 3 tháng tuổi trở nên hơi sẫm đỏ về thân. Đây cũng là dấu hiệu rõ nét nhất để phân biệt gỗ xoan ta và xoan đào.
Đặc điểm sinh thái
Xoan ta còn được gọi với tên khác xoan trắng. Cây có nguồn gốc từ châu Á nhưng phân bố rộng rãi trên khắp thế giới. Tại châu Á, xoan ta được phân bố chủ yếu ở Việt Nam, Trung Quốc, Lào… Đây là loại cây ưa sáng, thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ấm.
Công dụng gỗ xoan ta
Cây xoan ta có rất nhiều công dụng, từ lá cho đến quả và gỗ của xoan ta đều có giá trị kinh tế cao ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.
Công dụng lá cây xoan ta
Đối với lá xoan, từ lâu người nông dân đã sử dụng lá xoan tương tự như một loại thuốc trừ sâu lành tính, để bảo vệ những cây trồng mùa vụ khác và các loại cây lương thực. Tuy nhiên, lá xoan có độc tính nên không ăn được chỉ có duy nhất loài dê là có thể ăn được lá loại cây này. Ở một số nơi, người dân vẫn tận dụng lá xoan làm thức ăn cho dê. Đồng thời, lá xoan có thể ủ làm phân xanh rất tốt. Nhựa của cây xoan ta và tinh dầu được cô từ thân và lá cây có thể pha loãng sử dụng làm giãn tử cung.
Đồ thủ công mỹ nghệ, gỗ ốp, sàn nhà
Gỗ xoan là loại gỗ rất được ưa chuộng hiện nay. Gỗ có đặc tính khá mềm dễ dàng cho việc sản xuất đồ nội thất, thủ công mỹ nghệ. Gỗ xoan thường được xử lý bằng cách ngâm nước từ 6 – 12 tháng trước khi sử dụng gia công các sản phẩm để tránh mối mọt, hạn chế tình trạng cong vênh. Bên cạnh, việc sử dụng trong làm các đồ nội thất, gia dụng thông thường bằng nhiều phương pháp xử lý gỗ mới, gỗ xoan ta ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong xây dựng, làm đồ thủ công mỹ nghệ, gỗ ốp trần nhà, sàn nhà,…
Bàn ghế gỗ xoan ta
Nhiều người trong giới làm mộc nhận định chất gỗ xoan rất tốt và có chất lượng cao. Gỗ xoan ta luôn bền đẹp với thời gian. Thậm chí gỗ xoan ta có nhiều đặc điểm mà gỗ công nghiệp không có được. Đó chính là độ bền và sự chắc chắn. Điều đặc biệt gỗ xoan ta có thể chống mối mọt bởi thực tế rất ít loại gỗ thiên nhiên không qua xử lý có thể làm được điều này.
Nhiều người trong giới thiết kế nhận định rằng bàn bằng ghế xoan ta có thể biến tấu thành nhiều kiểu dáng khác nhau như bàn tròn, bàn ô van, bàn hình chữ nhật, đi kèm là những chiếc ghế phù hợp. Khi được sơn phủ bóng, mặt gỗ xoan ta sẽ lên màu rất tự nhiên, bề mặt nhẵn, không sần. Đạt hiệu quả thẩm mỹ cao, gây ấn tượng mạnh với khách đến ghé thăm căn phòng của bạn.
Hơn nữa, với màu gỗ tự nhiên và đường vân gỗ tinh tế, đẹp mắt cùng với độ bền lý tưởng, bàn ghế bằng gỗ xoan ta xứng đáng là lựa chọn hàng đầu của khách hàng với mức giá tầm trung.
Bàn ăn gỗ xoan ta
Bàn ghế ăn gỗ xoan ta có thể chịu được nhiệt độ và độ ẩm cao. Những hoạt động ăn uống làm dơ bẩn chiếc bàn ghế của bạn cũng sẽ được giải quyết bởi sự bóng láng và sự chịu đựng độ ẩm cao từ gỗ xoan ta. Đặc biệt đối với khu vực bếp thường có nhiệt độ và độ ẩm lớn. Vì vậy việc lựa chọn một chiếc tủ bếp có thể đáp ứng được nhiệt độ và độ ẩm cao là điều không còn khó khi bạn sử dụng tủ bếp gỗ xoan ta.
Ứng dụng của gỗ xoan ta trong lĩnh vực khác
Gỗ xoan rất thích hợp để làm củi đốt than làm thuốc sung. Vỏ của cây xoan ta có thể dùng làm thuốc rất hiệu quả. Hoa xoan có vẻ đẹp nhưng không hấp dẫn được ong bướm. Trước đây, khi mà kỹ thuật plastic chưa thực sự thịnh hành thì hạt xoan với đặc tính tròn và cứng rất được ưa chuộng dùng làm chuỗi tràng hạt hay các sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác tương tự.
Ở nhiều nơi, để tận dụng quỹ đất, người dân thường trồng xen các loại cây thực phẩm ngắn ngày như: lạc, ngô, sắn,…hay các loại cây khác như dứa, chè,…để tăng thêm thu nhập. Thời điểm thích hợp để khai thác gỗ xoan là khi cây xoan đã đạt đến độ tuổi từ 7 đến 8 năm, cây cao trên 10m, đường kính cây đạt từ 35 đến 40 cm. Sản lượng khai thác gỗ xoan ta khá cao đạt khoảng 120 – 150m3/ha
Tại sao nói cây gỗ xoan ta có độc tính
Trong cây xoan ta có chứa một loại chất gây độc tố cho thần kinh là tetranortriterpen và một số loại nhựa khác chưa thể xác định, hàm lượng chất độc này được tìm thấy nhiều nhất ở quả xoan ta. Chất này rất độc đặc biệt là với con người nên nếu ăn phải sẽ rất nguy hiểm dẫn đến ngộ độc.
Những dấu hiệu nhận biết ngộ độc: Xuất hiện rất nhanh chỉ sau vài giờ ăn phải những thành phần của cây có chứa độc tố. Người ngộ độc thường có triệu chứng như mất đi vị giác, nôn mửa, tiêu chảy, chóng mặt, phân có máu, sung huyết phổi, tổ thương dạ dày, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến trụy tim và nếu không được điều trị kịp thời nặng nhất có thể dẫn đến tử vong trong khoảng 24 giờ đồng hồ.
Giá gỗ xoan ta có đắt không?
Tùy vào chất lượng gỗ xoan đã qua xử lý hay chưa? Tuổi thọ của gỗ xoan để định giá. Tuy nhiên, nhìn chung giá gỗ xoan ta thường ở mức trung bình nên được nhiều người ưu tiên sử dụng rộng rãi. Hiện nay, giá gỗ xoan vườn có giá dao động từ 4 đến 6 triệu/ m3 gỗ tròn. Giá gỗ xẻ thành khí dao động khoảng 12 triệu /1m3 là loại gỗ đạt chất lượng tốt nhất.
Xem thêm: Gỗ xoan ta hay gỗ xoan đào tốt hơn ?
