Gỗ cây táu mật là một trong hàng tứ thiết “đinh, lim, sến, táu” tại Việt Nam. Bởi vậy, gỗ táu mật thuộc hàng cực phẩm chất lượng gỗ cao, không bị mối mọt hay mục rất bền trong các điều kiện tự nhiên ẩm mưa nhiều như ở nước ta.
Gỗ còn có mùi hương nhẹ. Càng sử dụng gỗ lâu ngày gỗ càng trở nên sáng bóng rất được ưu chuộng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những đặc điểm của gỗ táu mật để hiểu hơn về loại gỗ quý này.
Gỗ táu mật là gì?
Gỗ táu mật có tên khoa học là Vatica odorata – đây là một loại thực vật có hoa, hạt kín. Gỗ táu được xẻ ra từ cây táu mật theo các khối gỗ gồm nhiều kích thước khác nhau tùy theo yêu cầu và đường kính thân cây.
Táu mật còn được gọi với các tên như: Táu muối, làu táu trắng, làu táu vàng, làu táu xanh, táu trắng,… tùy theo từng địa phương, vùng miền.
Nếu xét về chất lượng gỗ thì táu mật được xếp vào nhóm I. Tuy nhiên ở mức độ quý hiếm cần bảo tồn thì nó lại được xếp vào nhóm II. Nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa chất lượng gỗ và mức độ quý hiếm nên hay đưa ra những đánh giá nhầm lẫn.
Đặc điểm cây gỗ táu mật
Thân cây táu tròn, to, thẳng đứng và độ cao trung bình khi trưởng thành trong điều kiện tự nhiên là 30 – 35m. Có vỏ màu xám và càng đậm và xù xì khi cây già.
Gỗ táu khi tươi có màu nâu nhạt, để khô lâu ngày sẽ có màu xám đen. Thân gỗ thuộc loại siêu cứng có tỉ trọng 0,984. Lực kéo ngang thớ là 32kg/cm2, nén dọc thớ 679kg/cm2, lực oằn 1,752kg/cm2. Thớ gỗ nhỏ, mịn và không bị mối mọt, mục trong các điều kiện bình thường.
Lá táu có hình thuôn dài 15 – 20cm, rộng 5 -6cm. Tùy theo giai đoạn phát triển của cây và độ phù hợp của đất. Đầu lá hơi bị lệch về một bên, mặt trên của lá nhẵn, mặt dưới là có lông. Ngoài ra gân bên của lá có 19 đôi, cuống lá từ 1,3 – 1,5cm.
Đây thuộc một loại cây gỗ ưa sáng chính vì vậy thường phát triển ở tầng rừng cao, sinh trưởng tương đối chậm. Đất phù hợp với táu là đất pha sét, tầng đất dày, có nhiều mùn dạng rừng nguyên sinh. Mùa ra hoa của cây từ tháng 5 – tháng 8, kết quả vào tháng 11 – 12. Cây tái sinh mạnh dưới tán rừng dày nhiều mùn.
Hiện nay táu mật phân bố chủ yếu tại các tỉnh vùng núi cao. Có các đặc điểm chất đất, khí hậu phù hợp như: Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh là chủ yếu. Ngoài ra loại cây này cũng phát triển lác đác tại các khu vực rừng già, rừng trồng tái sinh, nông trường của nhiều tỉnh thành, khu vực rừng rải rác trên cả nước.
Cây gỗ táu tuổi thọ cao nhất Việt Nam
Cây táu có 2100 tuổi ở thông Trưng Vương – Việt Trì – Phú Thọ được biết là cây táu có tuổi thọ cao nhất Việt Nam. Tuy nhiên, cây táu này đang có nguy cơ chết dần cho sâu bệnh và những đe dọa từ môi trường. Đến hiện nay, vẫn cho có cách cứu chữa cho loại cây này.
Người dân thành kính gọi cây táu với cái tên “cụ cây”. Năm 2012 cây được Hội bảo vệ Thiên Nhiên và môi trường Việt Nam trao danh hiệu Cây di sản Việt Nam. Vì vậy, người dân càng thêm yêu quý và tự hào coi như báu vật vô giá cần bảo vệ của làng.
Những năm qua đã có nhiều đoàn chuyên gia đến tiến hành khảo sát tình hình sâu bệnh của “cụ cây”. Thậm chí đã tổ chức cuộc hội thảo về khám chữa bệnh, TS. Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch VACNE nói: “Chăm sóc cây Táu đang là khẩn thiết. Làm sao kéo dài được tuổi thọ của cây là vấn đề khó. Cần sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học
Theo tìm hiểu thì phương pháp chữa trị, chăm sóc cây là do các chuyên gia đầu ngành đưa ra. Tuy nhiên, việc chăm sóc trực tiếp hằng ngày là chính quyền và người dân thực hiện. Bà Nguyễn Thị Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Trưng Vương cho biết. Địa phương đã thực hiện theo quy trình, hướng dẫn của các nhà khoa học. Nhưng bệnh của cây là do già cỗi. Người dân địa phương chỉ bón phân, tưới nước cho cây. Chứ không còn cách nào khác để chữa trị bệnh triệt để.
Ứng dụng gỗ táu mật trong đời sống
Với đặc điểm gỗ rất cứng, không cong vênh mối mọt, mục trong quá trình sử dụng ở điều kiện bình thường. Khi càng sử dụng gỗ càng bóng, đẹp. Chính vì vậy thời xưa loại gỗ này dùng để làm cột chống, đóng thuyền,….
Hiện nay với loại gỗ quý này được ứng dụng để thiết kế nội thất với ứng dụng làm tủ, sập, bàn ghế, đồ thờ cúng cao cấp mang lại giá trị thẩm mỹ và chất lượng cực, được khách hàng trong và ngoài nước đánh giá cao.
Bàn ghế gỗ táu mật
Gỗ táu mật là một loại gỗ quý có thể tạo nên những bộ bàn ghế độc đáo. Tại Hải Phòng có một bộ bàn ghế bát tiên như vậy, với những đường nét chạm trổ tinh tế và lạ mắt mang đến vẻ đẹp huyền bí, đặc sắc. Đương nhiên về giá thì bộ bàn ghế này cũng có giá không hề nhỏ.
Đồ thờ gỗ táu mật
Đối với nước ta, thờ cúng ông bà tổ tiên vẫn luôn là nét đẹp truyền thống. Được lưu truyền tử đời này sang đời khác. Điều này thể hiện sự thành kính với các bậc sinh thành. Luôn nhớ về công ơn sinh thành và nuôi dưỡng thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu. Bởi vậy mà không gian đặt bàn thờ luôn là vị trí được lựa chọn kỹ lưỡng. Quan trọng nhất trong không gian ngôi nhà. Bên cạnh những loại đồ cúng làm từ đồng, gốm sứ thì những đồ làm từ gỗ tự nhiên vẫn luôn được ưu chuộng. Đặc biệt là những loại gỗ quý như gỗ táu mật mang lại giá trị sử dụng lâu dài.
Đây cũng là sản phẩm được sử dụng khá phổ biến bởi tính gọn nhẹ và khả dụng khi di chuyển. Chạm khắc tinh xảo mang đến đồ thờ cúng tinh tế, bền đẹp và tuổi thọ cao. Cùng với giá cả cũng tương đối hợp lý với đại đa số người Việt.
Gỗ Táu Mật là loại gỗ quý được cha, ông chúng ta lựa chọn. Sử dụng vào những việc quan trọng trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Đồ thờ cúng chất liệu gỗ Táu Mật có tuổi thọ rất lâu, không bị mối mọt. Màu sắc và hoa vân cũng rất đẹp. Gỗ Táu Mật còn không bị nứt nẻ, biến dạng do tác động của thời tiết. Trong điều kiện bình thường tuổi thọ có thể lên hàng nghìn năm.
Thực trạng khai thác gỗ táu mật
Hiện nay táu mật trong rừng tự nhiên bị khai thác khá nghiêm trọng. Cộng với đặc thù cây phát triển chậm chính, nếu với tốc độ khai thác quá nhanh, sau nhiều năm nữa chúng ta sẽ rất khan hiếm gỗ này trong tự nhiên.
Đối với gỗ trồng được chăm sóc và khai thác sớm lấy lợi nhuận nên chất lượng gỗ không bằng được trong rừng tự nhiên.
Phương pháp bảo quản gỗ
Cũng giống với đặc trưng của nhiều loại gỗ tự nhiên khác, gỗ táu rất bền với môi trường. Chịu được thời tiết ẩm ướt hay nóng, chịu chôn vùi, mối mọt, mục,…Nhưng lưu ý không để gỗ ngoài trời nắng mưa quá lâu. Sẽ dẫn đến gỗ bị nứt, giòn hơn và giảm chất lượng của gỗ về lâu dài.
Trong quá trình sử dụng, thường xuyên lau bụi bẩn trên bề mặt gỗ bằng vải mềm sẽ giúp gỗ luôn sáng bóng và đẹp trường tồn với thời gian.
Gỗ táu mật có đắt không?
Chính những đặc điểm vượt trội của khiến cho “giới nhà giàu” săn lùng, sẵn sàng chi số tiền lớn hàng trăm triệu đồng (có thể nhiều hơn) để mua về. Không phải ai cũng có thể sở hữu loại gỗ đắt đỏ này; tùy thuộc vào tuổi thọ, tình trạng gỗ mà có định giá khác nhau cho gỗ. Và một điều đặc biệt quan trọng là nhà cung cấp gỗ cũng giữ vai trò quan trọng quyết định đến giá thành của gỗ.
Hi vọng với những chia sẻ trên về cây gỗ táu mật bạn đọc đã có những thông tin cần thiết về loại gỗ quý này. Mời quý bạn đọc tiếp tục theo dõi những thông tin về các loại gỗ tự nhiên khác trên website: thogo.vn
Thông tin về gỗ gụ – Ứng dụng gỗ gụ trong đời sống
